Dünya Mülteci Günü Birleşmiş Milletler tarafından her yıl 20 Haziran'da dünyanın her yerindeki mültecileri onurlandırmak adına düzenlenmektedir.
1951 Mülteci Sözleşmesi’nin 50. yılını anmak adına ilk kez 20 Haziran 2001 yılında kutlanmaya başlamıştır.
Bu uluslararası günün amacı, savaş, çatışma veya zulüm nedeniyle ülkelerinden kaçmak zorunda kalan insanların gücünü ve cesaretini kutlamaktır.
2015 yılında dünya çapında 16,1 milyon mülteci sayısı, son 10 yılda artarak 43.4 e yükselmiştir (Yüzde 40’ı çocuk)..
Mayıs 2024'e kadar, zulüm, çatışma, şiddet veya insan hakları ihlalleri sonucu dünya çapında zorla yerinden edilmiş insanların toplam sayısı ise 120 milyonu aşmıştır. (Bu rakamlara Filistinliler dahil değildir) Bunlar :
- 43,4 milyon mülteci ( Polonya nüfusundan fazla)
- 63,3 milyon iç göçe maruz kalmış insan (Fransa, İspanya ve İtalya nüfuslarından fazla)
- 6,9 milyon sığınmacı (Slovakya, Norveç ve Finlandiya nüfuslarından fazla)
- 5,8 milyon kişi uluslararası korumaya ihtiyaç duyanlardan oluşuyor.
Dünyadaki mültecilerin % 73'ü şu 11 ülkeden geliyor ( % 43'den fazlası sadece ilk üç ülkeden):
1. Suriye
Suriye, dünyanın en büyük mülteci kaynağı olmaya devam ediyor ve toplam küresel mülteci nüfusunun yaklaşık % 15'ini temsil ediyor. 6,49 milyon Suriyeli, öncelikle Türkiye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Mısır’a sığındı.
2. Afganistan
Afganistan’da devam eden kriz, onu mülteciler için en önemli kaynak ülkelerinden biri haline getirdi. 6,1 milyondan fazla Afgan büyük ölçüde komşu Pakistan ve İran'a sığınmıştır.( İran'da, çoğu son kırk yılda İran'da doğup büyümüş olan yaklaşık 3 milyon Afgan vatandaşı bulunmaktadır.)
Türkiye'deki Afgan nüfusu ise en düşük 500 bin kişi olarak tahmin edilmektedir.
3. Venezuela
Ülkede bir türlü bitmek bilmeyen kriz yaklaşık 6.4 milyon kişinin yerinden edilmesine sebep olmuştur.
4. Ukrayna
Şubat 2022'de, doğu Ukrayna'da devam eden çatışma, 5 milyondan fazla Ukraynalının yerinden edilmesine yol açtı.
5. Güney Sudan
Güney Sudan'ın mülteci nüfusu ise yaklaşık 2,3 milyon.
6. Sudan
2023'te çatışmanın başlamasının ardından Sudan’daki kriz kötüleşmeye devam etti. 2025'te 2,1 milyondan fazla Sudanlı mülteci kaydedildi,
7. Myanmar ve Rohingya krizi
Myanmar'ın Rakhine Eyaletindeki şiddet, sadece birkaç hafta içinde yaklaşık 750.000 vatansız Rohingyalıyı yerinden etti .
8. Demokratik Kongo Cumhuriyeti
On yıllardır süren krizden kaçan mülteci sayısı 1 milyonu aştı; şu anda toplam sayı 1,06 milyonun biraz üzerinde.
9. Somali
Somali’de yıllardır süren kriz , 894.000 sivilin sürekli yerinden edilmesine yol açtı.
10. Orta Afrika Cumhuriyeti
Orta Afrika Cumhuriyeti’nde 2012'de başlayan çatışmaların şiddeti 2021 yılında önemli ölçüde azalmasına rağmen, kayıtlı mülteci sayısı hala 693.000'den fazla .
11. Eritre
Eritre'deki devam eden şiddet ve siyasi istikrarsızlık, Eritreli mültecilerin nüfusunu iki katından fazla artırarak 551.000 kişiye çıkmasına sebep oldu. Bu da, ülke nüfusunun yaklaşık %15'ini temsil ediyor.
Dünyada bölgesel çatışmaların giderek artması yeni mülteci krizlerine sebep olacak gibi görünüyor.
Ayrıca:
- ABD’nin Meksika sınırına, AB ‘nin Yunanistan sınırına duvar örmeye
başlaması,
- AB nin Türkiye ile “Geri kabul anlaşması” yaparak kendi sınırlarını korumaya
alma çabaları yeni mülteci akınlarının habercisi gibi.
Türkiye, sınır ötesi yerinden edilmiş tüm insanların yaklaşık yüzde 8 'ine denk gelen 3,6 milyon mülteciye ev sahipliği yaparak dünyanın en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülkesi olmaya devam ediyor. (Kayıt dışı rakam bilinmiyor)
Ve bu mülteciler yurdun her köşesine dağılmış bir halde yaşıyor.
Kendi ülkemizde mülteci olmamak, demografik yapımızı ve kültürümüzü korumak, istihbarat örgütlerine eleman havuzu oluşturmamak için bu mülteci akınlarını sınırlarda durdurarak geri dönme şartları oluşana kadar mültecileri insani yaşam şartlarına sahip kamplarda barındırmamız daha doğru bir çözüm olmaz mı?
